Onze aanpak / Werkagenda's
Voedselketen

werkagenda waterkringlopen

Werkpaden en acties

Het werkagenda is een doorlopend programma met een reeks acties. Momenteel werken we aan de volgende drie concrete acties:  

Het opzetten van een leernetwerk rond de circulaire voedselketen 

Kadert binnen pijler 1 werkpad 1: Faciliteer samenwerking en kennisdeling tussen ondernemers in verschillende schakels van de keten om tot circulaire oplossingen te komen.​
 

Wat? Binnen de voedselketen is circulaire economie een niet vaak gebruikte term. Een lerend netwerk kan dit concept vertalen naar concrete voorbeelden om bedrijven en organisaties in de voedselketen te inspireren en hen de meerwaarde van circulariteit aan te tonen. Binnen dit lerend netwerk willen we gaan van inspireren, naar leren tot doen. 

Projectgroep? Flanders’ Food, Fevia, B2Be Facilitator/ILVO, Vlaio 

Overzicht belemmerende wetgeving 

Kadert binnen pijler 1 werkpad 21: Afstemmen van beleid over sectoren en beleidsdomeinen heen met het oog op het faciliteren van circulaire voedselsystemen 

Wat? Oplijsten van de huidige wettelijke en administratieve belemmeringen waar de voedselketen momenteel tegenaan botst bij circulaire initiatieven, deze aankaarten bij het bevoegde beleidsniveau en vervolgens aanpakken en proberen op te lossen 

Projectgroep? Fevia, Boerenbond, BFA, VBT 

Het uitbouwen van een fysieke biomassahub 

Kadert binnen pijler 3 werkpad 3: Centraliseren van reststromen via uitbouwen van sector die volledig focust op inzameling en verwerking van reststromen 

Wat? Een biomassahub uitwerken voor het verwerken van (groene) verse reststromen tot gevaloriseerde eindproducten. De focus ligt op primaire verwerking omdat daar het grootste potentieel zit.    

Projectgroep? ILVO, VLAIO, Boerenbond, VBT 

Andere acties zijn nog in de conceptfase en zullen op deze pagina komen wanneer ze verder geconcretiseerd zijn. 

Heb je interesse om meer te weten te komen over deze acties, neem dan contact op met de programmamanager van deze werkagenda Katrien Devroe, katrien.devroe@mobius.eu.  

Voorstelling van de werkagenda

Rapport Voedselketen

In ons werkagenda-rapport vind je alle acties en engagementen in detail.

Samenwerking

  1. Faciliteren van samenwerking en kennisdeling tussen ondernemers in verschillende schakels van de keten om tot circulaire oplossingen te komen
  2. Optimaliseren van het systeem ipv bedrijf/proces/product door iedereen samen te brengen, doelstellingen te zetten, iedereen te laten bijdragen
  3. Clusteren van complementaire activiteiten zowel binnen de agrovoedingssector als over sectoren heen
  4. Optimaliseren van voorraadbeheer doorheen de keten via big data en forecasting

Logistiek

  1. Optimaliseren van logistieke systemen om verspilling te vermijden
  2. Onderzoeken hoe we logistiek om kunnen gaan met natte stromen zoals algen en eendenkroos

Communicatie

  1. Installeren van een zero waste mindset bij alle actoren
  2. Kaderen van circulaire meerwaarde van 'nieuwe' teelten aan consument
  3. Connecteren van circulaire pioniers uit de primaire sector en verwerkende industrie met investeringsmaatschappijen
  4. Faciliteren dat bedrijven in primaire sector hun eigen voortgang kunnen monitoren

Innoveren en ondernemen

  1. Opstellen van standaarden voor processen in de primaire productie, voedselverwerking en verwaarding van reststromen op basis van 'Best Available Technology'
  2. Ontwikkelen van een 'circular decision support tool' die onderbouwde keuzes toelaat.
  3. Voorzien van structurele financiering voor circulaire onderzoeksprojecten op lange termijn
  4. Valoriseren van het potentieel van de data-economie om circulaire voedselketen waar te maken
  5. Versterken van de samenwerking met de toeleveringssector om circulair werken in de primaire productie te verhogen
  6. Preventie voedselverlies doorheen de keten (Actieplan voedselverlies en biomassareststromen circulair)
  7. Ontwikkelen van nieuwe culturen met het oog op meer circulariteit en deze haalbaar maken voor primaire sector
  8. Ontwikkelen van teelten met minder nood aan grondstoffen en deze haalbaar maken voor primaire sector
  9. Verder ontwikkelen en promoten van precisiesystemen in de primaire productie
  10. Inzetten op circulaire visserij & aquacultuur

Beleid

  1. Afstemmen van beleid over sectoren en beleidsdomeinen heen met het oog op het faciliteren van circulaire voedselsystemen

Voedselontwerp

  1. Valoriseren potentieel van regeneratieve productiemethodes
  2. Vergroten van de ruimte-efficiënte landbouw
  3. Inzetten op plantenveredeling en New Breeding Technologies om bio-grondstoffen optimaal circulair te valoriseren
  4. Verduurzamen en diversifiëren van eiwitproductie en-ketens (Vlaamse Eiwitstrategie: thema’s Duurzaam diervoeder, Duurzame dierlijke productie, Meer plantaardige eiwitten, Meer nieuwe Eiwitten)
  5. Ontwerpen van vernieuwende voedselproducten met circulaire ingrediëntkeuzes met aandacht voor gezondheid en smaak
  6. Installeren van een denkwijze waarbij hele biogrondstof wordt gevaloriseerd
  7. Toepassen van technologie bij bewerking en bewaring van voedsel opdat biogrondstoffen efficiënter gebruikt kunnen worden met aandacht voor kwaliteit doorheen de keten

Samenwerking

  1. Inzetten op een retailmodel waarbij retail en leveranciers samenwerken om circulair geproduceerde producten te vermarkten en een voedingspatroon met lage grondstoffenimpact te promoten
  2. Versterken van concrete samenwerkingen tussen kennisinstellingen en bedrijven om hun monitoring gegevens over voeding uit te wisselen in functie van een voedingspatroon met lagere grondstoffenimpact
  3. Aan de slag met voeding met lage grondstoffenimpact in food services

Communicatie

  1. Verhogen van het bewustzijn van de grondstoffenimpact van voeding
  2. Meer kenbaar maken van seizoensgebonden voeding
  3. Preventie voedselverlies bij de consument (Actieplan voedselverlies en biomassareststromen circulair)
  4. Consumentengedrag bijsturen richting circulaire keuzes

Innoveren en ondernemen

  1. Uitvoeren, publiceren én naar de praktijk vertalen van LCA en PEF analyses op Vlaams niveau
  2. Innoveren op vlak van bereidingswijzen: verhogen houdbaarheid van alle voeding

Beleid

  1. Toegankelijk maken van een voedingspatroon met lage grondstoffenimpact voor kwetsbare groepen
  2. Via voedselbeleid sturen richting voeding met lage grondstoffenimpact

Voedselontwerp

  1. Verduurzamen en diversifiëren van eiwitaanbod en consumptie (Vlaamse Eiwitstrategie: thema’s Meer productidiversiteit en Duurzame eiwitconsumptie)
  2. Uitwerken van oplossingen om overconsumptie tegen te gaan
  3. Uitbreiden van aanbod en persoonlijke mogelijkheden rond voeding met lage grondstoffenimpact
  4. Inzetten op het verlagen van de grondstoffenimpact van voeding voor huisdieren

Samenwerking

  1. Objectiveren van beslissingen inzake het verwerken van reststromen
  2. Meer lokale samenwerkingen opzetten tussen plaatselijke landbouwer(s) en naburige verwerkers
  3. Centraliseren van reststromen via uitbouwen van sector die volledig focust op inzameling en verwerking van reststromen
  4. Uitbouwen van platform voor ketensamenwerking en wisselwerking tussen reststroominitiatieven
  5. Samenwerken met sociale economie

Logistiek

  1. Synergiën zoeken binnen logistieke (aanvoer en retour) keten
  2. Delen van infrastructuur voor verwerking reststromen of gebruiken via een service-model

Communicatie

  1. Thuiskringlopen stimuleren bij huishoudens (Actieplan voedselverlies en biomassareststromen circulair)
  2. Omdraaien van de huidige perceptie rond reststromen naar een positief beeld waarbij hergebruik in voeding/voeder als waardevol wordt gezien
  3. Verhogen van homogeniteit in reststromen
  4. Verzekeren van kennistransfer van onderzoek naar de actoren op het terrein
  5. Gebruik maken van innovatieve toepassingen in voeder als opstap naar een latere toepassing in voeding

Innoveren en ondernemen

  1. Inventariseren en karakteriseren van de reststromen die vrijkomen in het universeel systeem om zo in te zetten op het meest hoogwaardige en efficiënte hergebruik voor elke stroom
  2. Uitwerken van een sluitende business case/verdienmodel voor het verwerken van reststromen
  3. Selectieve inzameling van keuken- en levensmiddelenafval bij bedrijven verbeteren (Actieplan voedselverlies en biomassareststromen circulair)
  4. Circulariteit en duurzaamheid van de recyclagemarkt verhogen (Actieplan voedselverlies en biomassareststromen circulair)
  5. De toegevoegde waarde van de afzetmarkt van eindproducten van biologische verwerking stimuleren (Actieplan voedselverlies en biomassareststromen circulair)
  6. Transitie in nutriëntengebruik, -productie en -recuperatie (Vlaams Mestactieplan 2023-2026)
  7. Stimuleren van onderzoek en ontwikkeling naar hergebruik van reststromen

Beleid

  1. Regelluwe zone om gemakkelijker en sneller circulair te innoveren
  2. Vermijden van "circulariteit”-verstorende subsidies
  3. Aanpassen bestaande normeringen van reststromen om belemmeringen naar hergebruik toe tegen te gaan

Voedselontwerp

  1. Verbeteren bewaartechnieken voor reststromen
  2. Voortzetten van proces- en productontwikkeling, met focus op natte stromen, kleine stromen, plantaardige stromen
  3. Benutten van low tech hergebruik mogelijkheden door samenwerking met burgers
  4. Ontwerpen en uittesten van nieuwe toepassingen op basis van reststromen

Werkpaden: de visual

We maakten een visueel overzicht van de pijlers en werkpaden van de werkagenda.

Visual werkagenda