Hefboomwerking
Circulair aankopen

TREKKERS: Het Facilitair Bedrijf en team Vlaanderen Circulair

Belang

De aankoopactiviteiten van zowel bedrijven als overheidsinstellingen spelen een cruciale rol bij het bevorderen en versnellen van de overgang naar een circulaire economie. Enkel al in de EU maken overheidsopdrachten ongeveer 14% van het Bruto Binnenlands Product uit. Het integreren van circulaire economieprincipes bij het opstellen en uitvoeren van contracten en aanbestedingen kan aanzienlijke vooruitgang betekenen.

Hinderpalen

Net zoals de trailblazers in technologische ontwikkeling, bewustwording, beleidsvorming, financiering en andere aspecten van de circulaire economie, staan de koplopers van circulair aankopen voor diverse uitdagingen. Het implementeren van circulaire aankopen binnen de strikte grenzen van de wetgeving overheidsopdrachten brengt extra obstakels met zich mee, maar opent tegelijkertijd deuren naar nieuwe mogelijkheden.

Binnen het kader van onze inspanningen om circulair aankopen te stimuleren, streven we naar solide contracten en overheidsopdrachten die niet alleen de circulaire economie bevorderen, maar ook stevig geworteld zijn in juridische, financiële en economische zekerheid. Dit geldt zelfs in situaties waar samenwerking met leveranciers dreigt te ontsporen.

• Hoe kun je binnen een contract of overheidsopdracht een complex financieringsmodel uit de circulaire economie effectief implementeren?
• Hoe kan een organisatie een solide as-a-service contract opzetten en tegelijkertijd voorbereid zijn op mogelijke ontsporingen van het contract? As-a-service, full service, pay-per-use, leasing en product-dienst-combinaties bieden aanzienlijke kansen in de circulaire economie, maar gaan ook gepaard met risico's. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als de leverancier failliet gaat bij leasing, en hoe wordt omgegaan met situaties waarin het werkelijke gebruik na een jaar contractduur aanzienlijk lager blijkt dan aanvankelijk gedacht, waardoor een financieel pay-per-use-model niet meer levensvatbaar is?

Samen sterk

De hefboom circulair aankopen is de ideale plek om in deze richting aan oplossingen te werken. Door circulaire aankopen te professionaliseren en waar mogelijk gezamenlijke aankopen te benutten, kan de kracht van circulair aankopen verder worden versterkt.

Voor overheidsopdrachten kunnen aankoopcentrales die zich toeleggen op circulair aankopen een aanzienlijke invloed uitoefenen op het mainstream maken van de circulaire economie. Een aankoopcentrale kan ervoor zorgen dat haar circulaire raamovereenkomsten door veel andere overheidsinstanties kunnen worden gebruikt met een minimale administratieve last. Hierdoor hoeven andere, vaak kleinere en minder kapitaalkrachtige overheidsinstanties, zich niet door de complexiteit van wetgeving rond overheidsopdrachten en de circulaire economie te worstelen.

Deze benadering van professionalisering en gezamenlijke aankoop krijgt ook binnen de context van circulair aankopen de nodige aandacht. De websites https://aankopen.vlaanderen-circulair.be/nl en https://overheid.vlaanderen.be/duurzame-innovatieve-overheidsopdrachten bundelen heel wat informatie voor wie circulair wil aankopen. Resultaten van de hefboom circulair aankopen die nuttig kunnen zijn voor andere aankopers, worden hier frequent op aangevuld.

Een samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de Nederlandse Rijksoverheid moet het in de toekomst bovendien mogelijk maken om criteria voor maatschappelijk verantwoorde overheidsopdrachten (MVOO) op een gebruiksvriendelijk en dynamisch webplatform aan te bieden. Criteria voor circulaire overheidsopdrachten kunnen hiernaar gekanaliseerd worden zodat ze een groot aantal aankopers bereiken en een maximaal effect hebben.

Meedoen? >