Onze aanpak
We organiseren onze acties in zes thematische werkagenda's:
Werkagenda's:
Bio-economie
Circulair Bouwen
Chemie/Kunststoffen
Maakindustrie
Voedselketen
Waterkringlopen
Zeven hefboomwerkingen zorgen voor extra ondersteuning:
Hefboomwerkingen:
Beleidsinstrumenten
Circulair aankopen
Communicatie
Innoveren & Ondernemen
Financiering
Jobs & Vaardigheden
Onderzoek
Wat, waarom en hoe?
Waarom gaan we voor een circulaire economie?
Toekomstbeelden 2050
Hoe zien we onze circulaire toekomst?
Over onze aansturing
Wie stuurt wat bij Vlaanderen Circulair?
ZuNuRec
Voedingsstoffen en water uit het spuiwater in de tuinbouw
Momenteel staat de tuinbouwsector nog voor grote uitdagingen wat betreft de verwerking van het spuiwater, het overtollige voedingswater verrijkt met meststoffen afkomstig uit de plantenteelt dat telers niet meer kunnen hergebruiken.
Door de aanwezigheid van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen (gbm’s) in dat water worden telers door het Mestdecreet (MAP5) verplicht om het op een milieukundig verantwoorde wijze te verwerken. Dit betekent dat ze kunnen kiezen om de spuistroom op grasland af te zetten, maar daar zijn belangrijke beperkingen en voorwaarden aan verbonden, óf het door een erkende verwerker te laten ophalen, maar dat is zeer duur.
Enkelvoudige technieken om die gbm’s of nutriënten te verwijderen zijn al gekend, maar ze werden nog nooit allemaal samen toegepast voor de totale zuivering van spuistroom.
Verhoeve Milieu & Water, Proefstation voor de Groenteteelt en de Belgische Plantenkwekerij sloegen de handen in elkaar om een oplossing te vinden voor dat vraagstuk en bedachten het ZuNuRec-concept. In dat project trachtten ze de nutriënten terug te winnen uit het spuiwater en het te zuiveren van gewasbeschermingsmiddelen. Vervolgens worden die gerecupereerde nutriënten opnieuw ingezet als meststof binnen een zogenaamd recirculatiesysteem.
Ze kwamen tot de conclusie dat de combinatie van nieuwe technieken en de optimalisatie van bestaande processen nieuwe en beloftevolle mogelijkheden bieden voor de spuistroombehandeling.
Verhoeve Groep Belgium
Partners Verhoeve Milieu & Water, BPK en Proefstation voor de Groenteteelt.
Sectoren
Thema's
Organisaties
BELANGRIJKSTE
RESULTATEN
- In het algemeen kunnen nutriënten effectief worden verwijderd (via harsen) uit de spuistroom én teruggewonnen voor hergebruik. Momenteel geldt dit enkel voor het nutriënt stikstof, fosfor moeten we nog verder onderzoeken.
- Bemestingsproeven met tomatenzaailingen en komkommers tonen geen significant verschil tussen de standaardmeststof en de ZuNuRec-meststof op vlak van plantontwikkeling, productie en vruchtkwaliteit. Wel is de concentratie meststof zeer laag, waardoor ze eerder continu gedoseerd moet worden.
- De kostprijs van de nutriëntenrecuperatie en verwijdering van gbm’s wordt geraamd op ca. 40 euro/m³. Dat zou zo’n 15 euro/m³ goedkoper zijn dan wat telers gemiddeld betalen voor het afvoeren en extern verwerken van het water.
- We hadden vooropgesteld dat de nutriënten uit de spuistroom na behandeling een geconcentreerd volume zou hebben dat 10 keer zo klein is ( een indikkingsgraad van 90%). In de praktijk behaalden we slechts 55%.
BELANGRIJKSTE
GELEERDE LESSEN
- Het psychologische aspect vormt nog een belangrijke barrière binnen deze problematiek. Het concept vraagt van de telers namelijk een hele gedachteverandering. Momenteel zijn zij gewend om hun spuiwater extern af te voeren om nadien vers water te gebruiken, aangevuld met nutriënten tot de gewenste concentraties. Verschillende infosessies en beurzen hebben hun nut al bewezen, maar bijkomende sensibiliseringcampagnes zijn noodzakelijk.
- Het feit dat drie verschillende partijen, die het probleem elk vanuit een ander standpunt bekijken, hebben samengewerkt aan dit project vormt een echte meerwaarde. Telkens er zich een probleem voorschotelde, zochten we vanuit verschillende standpunten maar toch gezamenlijk en constructief naar oplossingen en verklaringen.
WAT BRENGT
DE TOEKOMST?
De combinatie van nieuwe technieken en optimalisatie van bestaande processen biedt nieuwe en beloftevolle mogelijkheden voor de spuistroombehandeling. Het project ZuNuRec heeft zeker de poort geopend naar een alternatieve verwerking van de spuistroom, maar biedt voorlopig nog geen volwaardige oplossing.
In de nabije toekomst willen we verder analyseren hoe we de huidige indikking van de nutriëntenstroom kunnen verhogen, voornamelijk door onderzoek naar de efficiëntie van de harsen die de nutriënten helpen verwijderen. Daarnaast bekijken we of het niet interessanter is om een gecombineerde of alternatieve techniek toe te passen, zoals elektrodialyse. Ook het gebruik van andere types hars kunnen we onderzoeken.
Verder voeren we nog onderzoek naar de verwijdering en terugwinning van fosfor uit de spuistroom. Eind september 2019 werden nieuwe harsen geleverd en startten we met nieuwe labotesten.
Daarnaast zetten we nog steeds in op disseminatie. Verhoeve en Proefstation zijn lid van de stuurgroep S.O.Spuistroom. Die richt zich op het informeren van telers over de brede waaier aan zuiveringstechnologieën voor de verwijdering van fosfor, stikstof en gbm’s. De stuurgroep bekijkt en evalueert verschillende technieken vanuit verschillende oogpunten (technisch, economisch …), organiseert sensibiliseringscampagnes en geeft ook advies met concrete oplossingen op korte en lange termijn. Zo denken Verhoeve en Proefstation constructief mee naar nog betere oplossingen en blijven ze van dichtbij op de hoogte van wat er zich binnen de sector afspeelt.
Gerelateerde cases
Volg ons
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
