Consumptie- en Sorteerscan voor kwetsbare huishoudens

Kwetsbare gezinnen sensibiliseren voor afvalverwerking

Vandaag bestaan in Vlaanderen al heel wat lovenswaardige initiatieven die zich inzetten voor een transitie naar een meer circulaire economie en maatschappij. Veel van die initiatieven bereiken echter vooral middenklassengezinnen. We staan nog voor de uitdaging om iederéén in dit proces te betrekken, ook de meest kwetsbare mensen.

De Koepel van Milieuondernemers in de Sociale Economie (KOMOSIE) ontwikkelde in 2017 al de Energiescan, een laagdrempelig communicatiemiddel om ook kwetsbare mensen te betrekken bij de circulaire transitie.

Vanuit de geleerde lessen en de resultaten van dat project willen we nu met de Consumptie- en Sorteerscan (CSS) nog een stap verder gaan.

Concreet krijgen kwetsbare huishoudens tijdens een huisbezoek informatie op maat over hoe ze afval correct kunnen sorteren en recycleren, en welke initiatieven er bestaan rond herstellen, hergebruik, delen en herbestemmen. Deze gezinnen krijgen concrete oplossingen voor hun reële problemen en antwoorden op hun vragen. Ze ontvangen ook een sorteerpakket om meteen van start te gaan.

Na 8 weken volgt er een tweede contactmoment waarin wordt overlopen wat gelukt is en wat nog aandacht nodig heeft.

De mensen die deze bezoeken uitvoeren, de ‘Energiesnoeiers’, zijn gespecialiseerd in een dienstverlening gericht op kwaliteitsvol wonen voor kwetsbare huishoudens. Bovendien zijn zij ook personen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, vaak met zelf een kwetsbare achtergrond. Daarin zit ook de kracht van onze aanpak: complexe thema’s worden mét en dóór de doelgroep behandeld.

BELANGRIJKSTE
RESULTATEN

  1. We zijn erin geslaagd om met onze scan de juiste doelgroep te bereiken. We gingen in totaal bij 154 huishoudens langs, die allen deel uitmaakten van de meest kwetsbare bevolkingsgroep.
  2. Door te werken met 2 bezoeken, een informerend gesprek én een opvolggesprek, creëerden we een persoonlijke ondersteuning op maat, die duidelijk een motiverend effect had op het gedrag van de doelgroep. Zo telden we per gezin gemiddeld 11,68 restafvalzakken minder per jaar.
  3. Dit pilootproject toont aan dat de expertise van de Energiesnoeiers mogelijkheden biedt voor de verruiming van de dienstverlening naar verschillende thema’s binnen kwaliteitsvol wonen. Dat kan resulteren in de creatie van nieuwe jobs.
  4. Ten slotte geeft Econocom concreet advies om de financiering van circulaire economie te stimuleren. We tonen het belang aan van een actieve onderlinge samenwerking tussen bedrijven, financiële instellingen en overheden en geven een reeks concrete aanbevelingen voor elk van de betrokken partijen.

BELANGRIJKSTE
GELEERDE LESSEN

  1. Gedurende dit project hebben we geleerd dat de scan zeker zijn nut kan bewijzen voor sociale huisvestingmaatschappijen, in samenwerking met lokale sociale huizen en diensten.
  2. Op het vlak van taal en communicatie kunnen we nog een aantal extra stappen ondernemen, bijvoorbeeld door het actieboekje met alle informatie in andere talen beschikbaar te maken (eventueel via een QR-code die lezers naar een online vertaling brengt).
  3. Tijdens de huisbezoeken merkten we op dat er nog steeds te weinig mensen uit de kwetsbare bevolkingsgroep kraantjeswater drinken. Er is dus nog wat werk aan de winkel om mensen hierover beter te informeren en te overtuigen.
12 energiesnoeiers
154 Vlaamse gezinnen bereikt
11+ afvalzakken minder per gezin
69,4kg minder restafval per gezin

WAT BRENGT
DE TOEKOMST?

Het was de bedoeling om de Consumptie- en Sorteerscan uit te rollen over heel Vlaanderen. De belangrijkste voorwaarde om dat doel te halen, is een goed structureel beleids- en financieringskader. Hoewel we enkele overlegmomenten met OVAM en Interafval hebben georganiseerd en voorbereidende nota’s werden opgemaakt, is de verdere uitrol van dit project voorlopig tot stilstand gekomen. Dit heeft onder andere ook te maken met een aantal belangrijke reorganisaties binnen KOMOSIE, dat ondertussen als HERW!N door het leven gaat.

Enkele Energiesnoeiers gaan wel nog door met het verfijnen van de methodiek en pogen op lokaal niveau samenwerkingen aan te gaan met sociale huisvestingsmaatschappijen. Het doel hiervan is om vuurtorenprojecten op te starten, om de methodiek verder bekend te maken zodat die verder kan worden opgepikt.

Gerelateerde cases