Voor wie?

Deze subsidies zijn bestemd voor partnerschappen van lokale overheden, ondernemingen, onderzoeksinstellingen en andere organisaties. Voor de uitwerking van de projecten moedigen we aan om de verschillende actoren uit de bouw-waardeketen maximaal actief te betrekken (van fabrikant, aannemer, bouwheer naar gebruiker, sloper of ontmantelaar en terug).

Voor welke projecten?

We zoeken projecten die bijdragen aan het wegwerken van één of meerdere systeemknelpunten:

• Beslissingen - en specifiek investeringen - worden vandaag voornamelijk genomen op basis van een kortermijnperspectief en louter financiële argumenten.
• Circulaire innovatie vindt moeilijk ingang binnen de bouwwereld: uitvoerders en investeerders mijden liever risico’s rond nieuwe bouwtechnieken en vallen vaak terug op traditionele bouwoplossingen.
• Men vertrekt overwegend vanuit de individuele belangen van de organisaties en diverse disciplines in de bouw, waardoor er weinig vertrouwen is tussen verschillende actoren binnen een (ver)bouwproject.
• Door het selectief toepassen van circulaire businessmodellen, zoals ‘product-as-a-service’, ‘take-back- formules’ en leasing van gestandaardiseerde bouwcomponenten, in bepaalde niche-sectoren kunnen ze moeilijk gerepliceerd worden voor de hele bouw- en vastgoedmarkt. Een grote(re) schaal blijkt echter cruciaal te zijn voor de rendabiliteit van circulaire business.
• Het is voor bouwheren en gebruikers niet altijd duidelijk welke individuele en maatschappelijke kansen circulair bouwen te bieden heeft.

In het voorstel verwachten we een omschrijving van hoe jouw project dit concreet wil aanpakken. Mogelijke invalshoeken:

• OPSCHALEN: innovatieve samenwerkingsvormen die de markt van circulaire bouwproducten en diensten verbreden;
  In detail

  Welke inherente kwaliteiten moeten partnerschappen van ondernemers, investeerders, dienstverleners én gebruikers bezitten om een succesvolle opschaalbare circulaire business in Vlaanderen te ontwikkelen? Hoe kan een Circular Economy Service Company (CESCO) - een derde partij die gebruikers, investeerders en producenten ontzorgt - via het leveren van circulaire diensten een frisse wind laten waaien binnen een Vlaamse vastgoedmarkt? Via welke goede afspraken nemen betrokken partijen (zoals producenten en gebruikers) hun verantwoordelijkheden op bij een gedeeld eigenaarschap van bouwwerken en onderdelen ervan?

• OVER DE INVESTERINGSDREMPEL TREKKEN: nieuwe vormen van langetermijninvestering van circulaire bouwwerken, producten en diensten die voor alle betrokken partijen meerwaarde genereren;
  In detail

  Welke veranderingsgerichte gebouwen en infrastructuur, bouwproducten en circulaire productdiensten dienen als veilige lange-termijnfinanciering voor investeerders? Hoe kunnen we via alternatieve financieringsvormen (zoals pensioenfondsen, garantiefondsen en burgerkapitaal) circulaire bouwinitiatieven met lange-termijn opbrengsten (economisch, sociaal en milieu) stimuleren?

• BESTUREN AANSTUREN: innovatieve aanbestedingsformules en voorbeeldbestekken voor bedrijven en overheden die circulaire bouwprincipes promoten en een langetermijnvisie integreren;
  In detail

  Hoe kunnen we ervoor zorgen dat levenscyclus- en kringloop-denken vanzelfsprekend worden bij publieke en private aanbestedingen? Hoe waken we erover dat lange-termijnwinsten van (circulaire) oplossingen op economisch, sociaal én milieuvlak als evenwaardige selectiecriteria beschouwd worden ten aanzien van initiële investeringen?

• HELPEN LANGETERMIJNKEUZES MAKEN: werkbare afwegingskaders en -tools die bouwheren, projectontwikkelaars en investeerders begeleiden bij de selectie van bouwconcepten;
  In detail

  Hoe kunnen op een transparante en ondubbelzinnige manier veranderingsgerichte kwaliteiten voor bouwwerken en infrastructuur, maar ook technische, financiële en ecologische prestaties over de hele levensduur van bouwprojecten ingeschat worden?

• STIMULEREN VIA JURIDISCHE WEG EN BELEID: juridische experimenteerruimte en beleidskaders om (risicovolle) circulaire initiatieven met maatschappelijke meerwaarde te stimuleren;
  In detail

  Hoe kunnen regelluwe zones of een (Vlaams) garantiefonds ondernemers overhalen om hun circulaire ambities om te zetten naar werkelijke marktexperimenten? Welke bouwwerken en bouwproducten zouden de voorkeur genieten indien bepaalde beleidsmaatregelen geïntroduceerd worden zoals een milieu-taks op bouwwerken of een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid? Welke aanpassingen moeten regelgeving, bestekken, normering en certificering van producten, gebouwen en infrastructuur hiervoor ondergaan?

• KENNIS EN INFORMATIE VERZAMELEN EN DELEN: breed en transparant delen van waardevolle informatie en betrouwbare data binnen hechte samenwerkingsvormen om de kenniskloof binnen het waardenetwerk te dichten;
  In detail

  Welke afspraken moeten er tussen alle betrokken actoren gemaakt worden om de circulaire ambities doorheen ontwerp-, (ver)bouw- en gebruiksprocessen op te volgen en bij te schaven? Welke experimenten en praktijkinstrumenten helpen betrouwbare data te verzamelen en te delen om beter zicht te krijgen op de vraag, het aanbod, de vooropgestelde gebruiksduur en de technische prestaties van infrastructuur, gebouwen en hun onderdelen?

• KETENS AFSTEMMEN: organisatie van een voordelige omgekeerde logistiek voor vermarkten van tweedehandsproducten en hoogwaardig sluiten van materiaalkringlopen.
  In detail

  Organisatie van een voordelige omgekeerde logistiek met:
  Enerzijds meerwaarde voor het vermarkten van (lokale) tweedehandsproducten en -materialen: Hoe vermijden we mogelijke trade-offs op het milieu en de maatschappij bij het recupereren (incl. transport) van bouwproducten en materialen afkomstig uit traditionele en veranderingsgerichte gebouwen?
  Anderzijds meerwaarde voor het hoogwaardig sluiten van materiaalkringlopen. Hoe brengen we kosten en baten in het waardennetwerk in balans om een win-win te realiseren voor zowel ontmantelaars en slopers als producenten en recycleurs? Welke voordelen biedt de huidige versnelling inzake (data)digitalisering om vraag en aanbod van deze bouwactoren accuraat en in-time op elkaar af te stemmen?

Wat zijn de bedragen?

Vlaanderen Circulair (OVAM) subsidieert tot 80% van een project, met een maximum van 100.000 euro. Voor grotere projecten kan je een deelbegroting maken voor het stuk dat je wil laten subsidiëren.

Wat is de timing?

De deadline voor indiening is: woensdag 23 september 2020 om 12u 's middags.

De projecten starten in 2020, na goedkeuring, en moeten afgerond worden voor 31 december 2022. Het gesubsidieerde project kan deel uitmaken van een ruimer project, dat langer loopt.

Wat zijn de voornaamste kenmerken van een succesvol project?

De voornaamste kenmerken van een succesvol experimenteel, demonstratie- en disseminatieproject voor de circulaire bouweconomie zijn:

• de toepassing van innovatie in circulaire bouweconomie die in het bijzonder inzet op één of meerdere systeemknelpunten en ambities. In deze call is er bijzondere aandacht voor procesinnovaties en systeemdenken;
• maatschappelijke en economische relevantie en opschaalbaarheid van het project: de mogelijkheid om het innovatieve concept op grotere schaal te kunnen hergebruiken; De voorbeeldwaarde van het project wat betreft impact op vlak van duurzaamheid, urban mining en/of veranderingsgericht bouwen voor bouwwerken in de brede zin (gebouwen, infrastructuur,…);
• kwaliteit van het partnerschap en rolverdeling: goede specifiëring van de rollen en engagementen van de diverse partners in het project; projectvoorstellen met meerdere partners, met een goede wisselwerking tussen de relevante partners in de keten, innovatieve partnersamenwerking in het ruime waardenetwerk worden gezien als meerwaarde;
• het project draagt bij tot het leren, de demonstratie en disseminatie van de principes van de circulaire bouweconomie. In deze oproep hechten we bijzondere aandacht aan het capteren van de leerlessen: waar zitten de knelpunten, welke zijn de goede praktijken in de circulaire bouweconomie?

We verwachten een actieve deelname aan minstens 2 kennisdelingsmomenten binnen het kader van de Proeftuin Circulair Bouwen.