Urban Mining: samen Leuven ontginnen

Gerecupereerde bouwmaterialen ontginnen, stockeren en hergebruiken

Zo’n 35% van het afval in Vlaanderen komt uit bouw- en sloopactiviteiten, die tevens verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk deel van onze CO2-voetafdruk. Bovendien omvat dat afval vaak nog een groot aandeel aan herbruikbare materialen. Via het project Urban Mining wil Atelier Circuler daarin verandering brengen. Zo ‘ontginnen’ wij de herbruikbare materialen uit gebouwen in de stedelijke omgeving van Leuven voordat ze gesloopt of gerenoveerd worden.

Om dat materiaal te verzamelen en te beheren, hebben we de Leuvense Materialenbank opgericht. Dat is een webwinkel met fysiek afhaalpunt voor gerecupereerde bouwmaterialen met de focus op hout. Het grootste aandeel aan materiaal halen wij uit recuperatiestromen van Stad Leuven, Vites, Ecowerf en Zorg Leuven.

Naast de Materialenbank stellen we een open werkplaats ter beschikking voor hout, metaal en klein elektro waar iedereen kan komen werken aan een voordelig tarief. Op regelmatige basis organiseren we hier workshops. Vanwege de coronamaatregelen was de werkplaats slechts twee maanden open, maar zodra het weer kan, gaat de atelierwerking opnieuw van start.

Verder financieren we deels onze eigen werking via projecten en producten op maat, voornamelijk in hout en metaal. Enkele voorbeelden zijn een bosschuilhut, snijplanken van rubberhout, herinneringsbanken … Ook daarvoor gebruiken we zoveel mogelijk gerecupereerd en ecologisch verantwoord bouwmateriaal.

BELANGRIJKSTE
RESULTATEN

  1. In de eerste plaats heeft dit project een positieve impact op het milieu aangezien we zoveel mogelijk met recuperatiemateriaal werken. Wij dragen actief bij aan de doelstelling om circulaire economie in Leuven te faciliteren.
  2. We hebben een materialenbank voor gerecupereerde bouwmaterialen opgericht die ondertussen goed draait. De combinatie van webshop en afhaalmomenten blijkt te werken. We overleggen momenteel met nieuwe partners om het project op te schalen.
  3. We creëerden het project gevallen hout waarbij we waardevol hout redden van verbranding door het te verwerken tot planken of draaihout. Dat gebeurt in samenwerking met lokale boomverzorgers en het ANB.
  4. Onze projecten zorgen voor een financieel gezonde organisatie. We hebben een financieel plan opgemaakt voor de komende drie jaar, inclusief een langetermijnvisie wat betreft de organisatie en het project.

BELANGRIJKSTE
GELEERDE LESSEN

  1. Materiaal recupereren via containerparken is niet evident. Dat komt onder meer door de complexe regelgeving. Door de drukte en onderbezetting is het ook niet makkelijk om ter plaatse te sorteren.
  2. Leuven heeft als provinciehoofdstad vooral een kenniseconomie, wat ons weinig continue productiereststromen oplevert. We hebben vooral te maken met grote, plotse materiaalstromen uit verbouwingen, afbraakwerken, magazijnopruimingen … Het stockeren van zo’n grote oplages is momenteel nog een pijnpunt.
  3. Investeren in een goede televisiespot voor een lokale zender, bleek een goede zet. Zo bereikten we met onze reclamespot op ROB-tv veruit de meeste klanten.
  4. De positieve milieu-impact van de Materialenbank wordt helaas overschaduwd door de totale hoeveelheid materiaal dat nog verloren gaat. De reden hiervoor is de beperkte opslagcapaciteit, logistiek en hoeveelheid personeel.
131.922 euro omzet (2020)
10.764 omzet materialenbank (2021)
9 ontgonnen panden
64 grote en kleine projecten

WAT BRENGT
DE TOEKOMST?

We blijven verder materiaal ontginnen en projecten op maat uitvoeren zoals we bezig waren. Ook het atelier gaat na de lockdown opnieuw open.

Om een grotere impact te maken, moeten we echter kunnen opschalen. Zo onderzoeken we of een structurele samenwerking mogelijk is met de drie grootste gebouwbezitters in Leuven, namelijk Stad Leuven, KULeuven en UZLeuven. Samen kunnen we een grotere materialenbank creëren, waarbij later andere particuliere spelers zich kunnen aansluiten. Daarbij bekijken we de optie om de sociale economie te betrekken voor de uitsortering van materialen.

Om de efficiëntie van de Materialenbank te vergroten, is het belangrijk dat we op middellange termijn een milieuvergunning type 2 verkrijgen. Dat geeft ons de toestemming om zelf de omslag te maken van afval naar grondstof, wat tot nu toe nog niet mogelijk is. Zo kunnen we vlotter grotere hoeveelheden materiaal verwerken.

Wat betreft personeel hopen we binnen de drie jaar te groeien van drie naar vijf voltijdse equivalenten.

Ten slotte willen we het project gevallen hout graag uitbreiden. Met een mobiele boomzaag en een nieuwe droogplaats voor hout kunnen we onze efficiëntie aanzienlijk verhogen, en dus ook onze omzet.