ZIN: herbouw-project tilt circulair bouwen naar hoger niveau

maandag 23 november 2020

ZIN in No(o)rd. Dat is de naam van het innovatief bouwproject dat een herbestemming geeft aan de iconische WTC I en WTC II toren in de Brusselse Noordwijk. De Vlaamse overheid, die het kantoorgebouw zal huren, nam in haar aanbestedingsdossier specifieke circulaire criteria op. Vastgoedinvesteerder Befimmo en de architectenbureaus 51N4E, Jaspers-Eyers en l’AUC gingen daarmee aan de slag. Met een indrukwekkend resultaat. De kantoortorens uit de jaren '70 zullen niet gesloopt worden. Integendeel, ze worden beschouwd als materialenbank en worden met zorg gedemonteerd. Dit is het bouwen van en voor de toekomst.

Gebouw als materialenbank

De bouwsector in Vlaanderen heeft een enorme ecologische voetafdruk: zo’n 30 à 40% van onze jaarlijkse afvalproductie is bouwafval. ZIN in No(o)rd gaat daar radicaal tegenin door circulair te bouwen. De bestaande WTC torens worden volledig ontmanteld. Enkel de ondergrondse verdieping en de circulatiekernen blijven behouden. Wat afgebroken wordt, komt niet terecht op de afvalberg maar krijgt een nieuw leven. De cijfers doen duizelen. 63% van de materialen van de oude WTC gebouwen wordt ter plaatse hergebruikt. En ook van de materialen die enkel geschikt zijn voor recyclage, zal zo’n 16% opnieuw gebruikt worden in het nieuwe gebouw. In totaal zal maar liefst 95% van het materiaal van de bestaande torens hergebruikt of gerecycleerd worden. Ongezien voor een project van deze schaal.

63% van de materialen van de oude WTC gebouwen wordt ter plaatse hergebruikt.

Urban mining in WTC

Waardebehoud en aanpasbaarheid

Tussen de twee bestaande torens wordt een nieuwe centrale balk gebouwd met 14 ruime kantoorverdiepingen van dubbele hoogte. Vanaf 2030 nemen enkele duizenden Vlaamse ambtenaren hier hun intrek. Ook voor de nieuwbouw staat waardebehoud voorop: meer dan 30 bouwmaterialen die ervoor gebruikt worden, zijn C2C gecertifieerd. De nieuwe betonvloeren, bijvoorbeeld, maar ook het glas, de aluminiumgevel, de binnenwanden en de vloerbekleding.

Meer dan 30 bouwmaterialen zijn C2C gecertifieerd.

De inrichting van ZIN in No(o)rd gebeurt overigens volledig met modulaire afwerkingsmaterialen zoals lichte binnenwanden en uitneembare verhoogde vloeren. Daardoor krijg je een heel flexibel en aanpasbaar gebouw. Met minimale aanpassingen kan elke verdieping van functie wijzigen.

Energiezuinig, duurzaam ontwerp

Naast de materialen, aanpasbaarheid en demonteerbaarheid is er ook veel aandacht gegaan naar water, energie en biodiversiteit.

De enorme daktuin van 1500 m², één volledige groene gevel en een grote serre - ze maken van deze herontwikkeling een nieuwe groene long in Brussel. Ook in het kantoor zelf zullen onder andere 400 vaste bomen en planten voor een gezond, aangenaam en stimulerend binnenklimaat zorgen.

Een intelligente gevel garandeert comfort op een energiezuinige manier. Zonnepanelen aan de buitenzijde zorgen voor energie en beschermen tegen de zon. De opengaande ramen zorgen voor verse lucht overdag en een natuurlijke afkoeling 's nachts.

Ook de daken worden maximaal voorzien van zonnepanelen. Warmte en koude worden onttrokken uit de grond met een KWO-systeem (koude-warmteopslag) dat meer dan 60% van de vraag dekt. Een uitwisseling van energie tussen de functies zal het energieverbruik verder reduceren. Ook alle gebruikers van het gebouw zijn betrokken bij het energieverbruik: een app informeert hen en stimuleert hen om er zuinig mee om te gaan.

Befimmo x 51N4E & Studio Plankton - WTC Brussels from Studio Plankton on Vimeo.

Sterke schakel in het stedelijk netwerk

ZIN in No(o)rd wordt veel meer dan een kantoor. Op de tussenliggende verdiepingen komen er appartementen en een hotel. Dankzij een doordachte organisatie van de circulatie kruisen de gebruikers elkaar echter niet. Elke functie werkt op zich. Wel zijn er gedeelde polyvalente ruimtes waar gebruikers en buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten. De grote serre, bijvoorbeeld, en het sportcentrum en de daktuin.

Centraal gelegen in het hart van de Noordwijk, is het gebouw vlot bereikbaar. Te voet, met de fiets en met het openbaar vervoer. De ondergrondse, publieke parking en de verschillende fietsenstallingen vormen de ideale uitvalsbasis voor auto- en fietsdelen. Zo wordt ZIN in No(o)rd ongetwijfeld een sterke schakel in het stedelijk netwerk.

Aanpasbaar en toekomstgericht

 

Een voorbeeldproject van aanpasbaar bouwen

De Vlaamse overheid, toekomstige huurder van ZIN in No(o)rd, gebruikt haar slagkracht steeds vaker om de circulaire economie een duwtje in de rug te geven. Ook in dit project nam ze haar voorbeeld- en voortrekkersrol op door circulaire criteria op te nemen in het aanbestedingsdossier.

Als alles volgens plan loopt, opent ZIN in No(o)rd zijn deuren in 2030. De herontwikkelde site in de Noordwijk zal ongeveer 110.000 m² omvatten: 75.000 m² kantoren, 14.000 m² woongelegenheid, 16.000 m² hotel en verder ook sportruimtes, vrijetijdsruimtes, horeca- en handelszaken. Maar niets staat vast. Want ZIN in No(o)rd wil op de eerste plaats een levend gebouw zijn. En dat kan perfect. De neutrale, modulaire opbouw zorgt er immers voor dat het gebouw zal kunnen blijven evolueren. Door de tijd heen. Volgens de behoefte van zijn gebruikers en zijn omgeving.

Door de schaal waarop het dat doet, zet deze herbestemming een nieuwe standaard voor gemengde, grootschalige gebouwen. Bovendien toont de integrale circulaire aanpak van dit enorm herontwikkelingsproject aan dat Vlaanderen aan de top staat van circulair bouwen in Europa.

Meer weten?

Deel dit artikel

Geschreven door Liesbet Van Noten

CATEGORIEEN

Bedrijf gespot