Stad Aalst verweeft de korte keten in voeding en landbouw met elkaar

woensdag 16 april 2025

Via de sociaal-circulaire hub De Keet probeert de stad Aalst haar economisch en maatschappelijk weefsel zoveel mogelijk te hertekenen volgens circulaire principes. De voedingsketen wordt als één van de eerste waardeketens aangepakt. In alle acties stelt het stadsbestuur de korte keten centraal en wil ze lokale initiatieven met elkaar verbinden om het ecosysteem te versterken. “Op stadsniveau is dit vrij uniek in Vlaanderen”, klinkt het.

Lokale besturen vervullen een sleutelrol in de omslag naar een circulaire samenleving. Zeker bij aanvang gaat het meestal om initiatieven die gebaat zijn bij kleinschaligheid en nauw onderling contact. Daarom werden de voorbije jaren 15 sociaal-circulaire hubs opgericht in Vlaanderen. Die fungeren als een facilitator om circulaire initiatieven te ondersteunen en ze een plek te geven in bestaande ecosystemen.

De sociaal-circulaire hub van Aalst bestaat sinds 2021 en werd ‘De Keet’ gedoopt. “Het stadsbestuur heeft een duidelijk engagement ter zake”, stelt Ingvild De Bondt, projectleider circulaire economie bij stad Aalst en coördinator van De Keet. “Door financiële ondersteuning te bieden, maar nog meer door de verschillende spelers met elkaar in contact te brengen, proberen we onze rol als facilitator zo goed mogelijk in te vullen. In ons netwerk zitten onder meer een maatwerkbedrijf, twee kringwinkels, de innovatiehub voor healthtech bedrijven Health Hub en het Aalsters ecosysteem voor jonge ondernemers Broeikas, met de steun van HOGENT en de Odisee hogeschool.”

Voeding is een van de prioritaire waardeketens voor De Keet. “Zo willen we aan de slag gaan met de voedseloverschotten die in onze zorginstellingen een dagelijkse realiteit zijn. Denk maar aan woonzorgcentra en ziekenhuizen, die grote hoeveelheden voeding voorzien voor een doorgaans oudere bevolking. Vaak is het voor hen moeilijk in te schatten hoeveel eten er precies nodig zal zijn. Daardoor zijn resten haast onvermijdelijk”, aldus De Bondt. “Voorts loopt er momenteel een traject op een Aalsters bedrijventerrein om de afval- en reststromen van bedrijven te verduurzamen. Dat project kan rekenen op heel wat enthousiasme. Tegen het einde van dit jaar willen we daar een concrete businesscase voor hebben uitgewerkt.”

Plukboerderijen en korte keten-landbouw zijn populair

Het stadsbestuur tekende een landbouwbeleid uit waarin de korte keten een centrale rol vervult. “Onze beleidsvisie combineert de lange termijn met een aantal concrete acties”, zegt Evert Rubbrecht, landbouwcoördinator van de stad. “Zo zetten we bijvoorbeeld in op plukboerderijen dicht bij de stadskern. Die zijn een succes omwille van de sociale component: de community die hieruit ontstaat, is voor ons extra interessant omdat ze een grotere groep betrekt bij de landbouw en potentieel een kweekvijver is van zij-instromers voor de landbouwsector.”

“We promoten de korte keten volop. En er is veel interesse, mede omdat de regio veel kleinschaligere landbouwers telt”, geeft Evert Rubbrecht aan. “Op termijn hopen we de koppeling te maken met de voedselstrategie van de zorginstellingen. Zo proberen we de noden en het aanbod in elkaar te schuiven. Het illustreert mooi hoe wij vanuit de hub projecten opzetten met oog voor de langetermijnimpact”, stelt Ingvild De Bondt.

 

Levensvatbaarheid verzekeren

Het financiële kader blijft evenwel een uitdaging. “Zeker nu de oorspronkelijke financieringskaders van de sociaal-circulaire hubs binnenkort aflopen”, klinkt het bij De Bondt. “Wij proberen onze initiatieven zoveel mogelijk financieel levensvatbaar te maken zodat ze niet afhankelijk hoeven te blijven van subsidies. Sensibilisering speelt daarin een belangrijke rol. We willen de troeven van Aalst in dit verhaal - namelijk: de relatief kleinere schaal, het sterke industrieel weefsel en hoge mate van vervlechting - extra benadrukken.”

Ook het sociaal restaurant De Combi maakt deel uit van het ecosysteem. Het gaat om een project van de vzw De Stroom, die kortgeschoolden, langdurig werklozen en erkende vluchtelingen opleidt tot volwaardige horecamedewerkers. “De Combi is een buurtrestaurant waar iedereen welkom is. Typisch Vlaamse kost maar ook de wereldkeuken met aandacht voor vegetariërs staan op het menu. In een uitzonderlijk kader geniet elke Aalstenaar hier van een gezonde maaltijd, aangepast aan zijn of haar financiële situatie”, licht communicatieverantwoordelijke Ilse Top toe. De Combi past duurzaamheid toe in alle mogelijke facetten. Bij de recente herinrichting werd bijvoorbeeld gekozen voor circulaire textielmaterialen en verlichtingsarmaturen.

Door in te zetten op bewustwording rond circulariteit hoopt stad Aalst de kennis over het belang van de circulaire economie te verhogen en nog meer enthousiastelingen mee aan boord te krijgen. “Circulariteit is en blijft iets wat gebaseerd moet worden op community support. Het moet vooral komen vanuit een persoonlijke overtuiging waarbij men bereid is om inspanningen te leveren. Door ons verhaal te vertellen, hopen we die intrinsieke motivatie te kunnen aanspreken”, besluit Evert Rubbrecht.

Zelf aan de slag in jouw gemeente?

Vind hier alle info om met circulaire strategieën te starten binnen de voedselketen, maar ook de vele andere thema's zoals:

Aankopen
Klimaat & energie
Publieke ruimte
Economie
Water
en nog veel meer

HIER ALLE INFO VOOR LOKALE BESTUREN > 

Deel dit artikel