Onze aanpak
We organiseren onze acties in zes thematische werkagenda's:
Werkagenda's:
Bio-economie
Circulair Bouwen
Chemie/Kunststoffen
Maakindustrie
Voedselketen
Waterkringlopen
Zeven hefboomwerkingen zorgen voor extra ondersteuning:
Hefboomwerkingen:
Beleidsinstrumenten
Circulair aankopen
Communicatie
Innoveren & Ondernemen
Financiering
Jobs & Vaardigheden
Onderzoek
Wat, waarom en hoe?
Waarom gaan we voor een circulaire economie?
Toekomstbeelden 2050
Hoe zien we onze circulaire toekomst?
Over onze aansturing
Wie stuurt wat bij Vlaanderen Circulair?
Jouw circulaire gemeente nu en morgen
woensdag 3 juli 2024
2030 klopt aan de deur en 2050 is om de hoek. In een verkiezingsjaar kijken we vooruit, naar een circulaire toekomst. En die begint in jouw wijk, gemeente en regio. Hoe kan een lokaal bestuur de omslag naar een circulaire economie stimuleren? Hoe ziet een samenleving eruit waarin hergebruik, reparatie en hoogwaardige recyclage aan de orde van de dag zijn? Waar gebouwen circulair ontworpen zijn, veranderingsgericht en duurzaam?
Vlaanderen Circulair en VVSG reiken nieuwe handvaten aan voor strategievorming en actie. We kijken verder dan het afvalbeleid. Circulariteit geeft invulling aan de nood om zuinig om te gaan met onze grondstoffen, om minder afhankelijk te worden van niet-duurzame aanvoerketens, om de klimaatdoelen te helpen realiseren, om de innovatie- en veerkracht van de economie te vergroten en sociale uitdagingen aan te gaan.
Drie nieuwe publicaties helpen jou als lokale beleidsmaker op weg. Ga aan de slag met de circulaire economie en wees klaar voor de toekomst.
Herken je jezelf in de volgende opgaven?
- De circulaire economie is een relatief nieuw concept, medewerkers zijn niet op de hoogte en het intern mobiliseren van verschillende diensten is soms moeizaam. Iedereen heeft zijn eigen prioriteiten.
- Het potentieel van circulaire economie is niet altijd even duidelijk (binnen de administratie, bij de politiek en bij lokale stakeholders). Er is behoefte aan inspirerende voorbeelden die duidelijk maken wat er te winnen valt.
- Er is geen algemeen kader (incl. bindende doelstellingen) voor circulaire economie op lokaal niveau, anders dan voor klimaat (met oa. het Burgemeestersconvenant en het LEKP).
- De koppeling tussen circulaire economie en andere onderwerpen (bv. energie, mobiliteit, water/droogte, duurzame voeding, ...) biedt kansen, maar maakt het tegelijkertijd moeilijk om de scope van circulair beleid af te bakenen.
- Het is niet altijd gemakkelijk externe stakeholders te mobiliseren en samen doelstellingen en acties in de circulaire economie op te stellen en uit te voeren.
- Er zijn weinig indicatoren en geen standaardmethodes voor het kwantificeren en monitoren van lokale doelstellingen op het vlak van circulaire economie.
- Er is beperkte tijd en middelen bij de lokale besturen om (beleids)acties en pilootprojecten uit te werken.
- Acties die er zijn, zijn nog te veel versnipperd. Bij het opzetten van samenwerkingen botst men aan tegen (operationele) drempels.
- Het is niet evident om projectsubsidies binnen te halen.
- Projecten vallen te vaak stil na de subsidieperiode. Enkele circulaire initiatieven zullen moeilijk zelfbedruipend zijn, maar niet elk lokaal bestuur kan of wil blijvend ondersteunen.
Je bent niet de enige met vragen. Maar de ervaringen en acties stapelen zich op en het politiek draagvlak neemt toe. Wist je bijvoorbeeld dat zeven Vlaamse gemeenten de Circular Cities Declaration ondertekenden? Tientallen anderen verkennen of implementeren actief de circulaire economie. Dit doen ze op eigen kracht of in regionale, Vlaamse en Europese netwerken. Meer dan de helft van alle Vlaamse gemeenten doet al iets rond circulaire economie.
Het is meer dan ooit nodig: 2024 is een schakeljaar waarin prioriteiten en acties tot 2030 worden vastgelegd. Inzetten op de circulaire economie is daarbij een logische en noodzakelijke keuze om een levende stad te blijven.
Wil je weten wat er in jouw gemeente mogelijk is? Ga aan de slag met deze gids. Ze licht de rol van lokale besturen uit, met een focus op strategievorming, de opmaak van een actieplan en de uitbouw van pilootprojecten op lokaal niveau. De bouwstenen, tools en voorbeelden zijn op een gestructureerde en laagdrempelige manier samengebracht.
In de gemeentelijke meerjarenplanning kan de circulaire economie terugkomen in verschillende gedaantes: als overkoepelende prioriteit met centrale aansturing en (grotere) projecten, maar evengoed via diverse kleinere acties binnen verschillende beleidsdomeinen.
Niet in het minst is een lokale en regionale aanpak voor de gebouwde omgeving van groot belang. De bouwsector is een grote vervuiler. Circulair (ver)bouwen leidt tot minder afval, minder CO2-uitstoot. We werken met materialen die geen afval genereren voor de volgende generaties. Door materialen efficiënt te gebruiken en maximaal in te zetten op hergebruik, kunnen we de druk op het milieu en de natuurlijke hulpbronnen verminderen. Circulair bouwen voor de toekomst: niet meer dan nodig, met aanpasbare ruimtes die voor meer doeleinden gebruikt kunnen worden of waarom niet een volledig verplaatsbaar gebouw? We weten immers niet welke gebouwen we later nodig zullen hebben en waar die moeten komen.
In deze brochure lees je wat een nieuwe circulaire (ver)bouwcultuur in jouw gemeente kan teweegbrengen, en wat je als lokaal bestuur zelf in hand hebt om deze omslag te maken.
Leer meer over de vertaling en verankering van circulaire (ver)bouwambities in administratieve en financiële bepalingen van een gemeenten via deze voorpublicatie. De VVSG werkt momenteel aan een uitgebreidere versie dat verschillende beleidsdomeinen bevat. Vanaf september 2024 ondersteunen we jouw gemeente hier verder in.
Succesvol lokaal circulair beleid gaat aan de slag met verschillende instrumenten, invalshoeken en partners die eigen zijn aan het lokale niveau.
Circulair aankopen
Van het aankopen van gerecycleerd printpapier tot slim beheer van kantoormeubilair. Steden en gemeenten spelen een cruciale rol om duurzaam aan te kopen. Tools zoals de MVOO-criteria tool en de circulair aankopen leerhub maken het lokale besturen extra gemakkelijk.
De MVOO-criteria tool biedt een gebruiksvriendelijke weg om duurzaamheidscriteria te integreren in aanbestedingen. Dit leidt niet alleen tot duurzame aankopen, maar ook leveranciers stimuleert om duurzamer te opereren. Tegelijkertijd fungeert de leerhub als een platform voor kennisdeling en samenwerking, waar steden en gemeenten best practices, aanbieders en zoveel meer kunnen ontdekken.
Lokale besturen een hefboom zijn in de transitie naar een circulaire samenleving. Door de voeling met burgers en de lokale ondernemingen weten ze wat er speelt en wat er mogelijk is. De circulaire economie biedt een handelingsperspectief in confrontatie met maatschappelijke en ecologische uitdagingen. Vlaanderen Circulair en VVSG nodigen je uit om samen te werken, te leren en actie te ondernemen.
Wil je meer weten? Bekijk de publicaties hieronder of stel je vraag via lokaalcirculair@vlaanderen-circulair.be . Ben je op zoek naar meer verdieping? Op 3 juli 2024 start de opleiding Circulaire gemeente. Ben je er niet bij op 3 juli, aarzel dan niet om alsnog aan te sluiten op 5 september en 7 oktober.
.png)
.png)
Volg ons
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
