Onze aanpak
We organiseren onze acties in zes thematische werkagenda's:
Werkagenda's:
Bio-economie
Circulair Bouwen
Chemie/Kunststoffen
Maakindustrie
Voedselketen
Waterkringlopen
Zeven hefboomwerkingen zorgen voor extra ondersteuning:
Hefboomwerkingen:
Beleidsinstrumenten
Circulair aankopen
Communicatie
Innoveren & Ondernemen
Financiering
Jobs & Vaardigheden
Onderzoek
Wat, waarom en hoe?
Waarom gaan we voor een circulaire economie?
Toekomstbeelden 2050
Hoe zien we onze circulaire toekomst?
Over onze aansturing
Wie stuurt wat bij Vlaanderen Circulair?
Hoe Jyväskylä werkt aan een circulaire toekomst
maandag 2 december 2024
Finse stad zet de toon in hulpbronnengebruik
Klaar voor een uitstap naar het hart van Finland? Je vindt er bossen, meren en sauna’s, maar ook innovatieve industrieën, start-ups, ambitieuze stedelijke projecten en… Jyväskylä, een bruisende universiteitsstad die haar lokale troeven volop inzet voor de transitie naar een circulaire economie. We gingen er op studiereis en stelden vast dat de stad een inspiratiebron kan zijn voor Vlaamse middelgrote steden en gemeenten.
Hulpbronnenwijsheid bepaalt circulaire strategie
‘Hoe kan onze stad duurzaam groeien?’ Deze vraag staat sinds 2013 centraal in Jyväskylä. Met het Resource Wise-programma dat stelselmatig werd uitgebouwd, stelt de stad duurzaamheid en ‘hulpbronnenwijsheid’ centraal in haar dagelijks leven, energie- en klimaatacties, ruimtegebruik, omgang met de natuur en economisch beleid.
Circulaire succesnummers
1. Bio-economie en start-ups
Jyväskylä ligt in een bosrijke omgeving. De bio-economie neemt er een sterke positie in. Bedrijven, universiteiten en onderzoeksinstellingen werken samen om o.a. nieuwe bio-gebaseerde materialen te ontwikkelen.
-
Zo is er bijvoorbeeld het BioBoosters programma, geïnitieerd door Jamk, de hogeschool van Jyväskylä. Het programma ondersteunt bedrijven met een mix van kennisontwikkeling, advies, funding en projecten met studenten, zoals hackatons.
-
Initiatieven zoals The Startup Factory, Kasvu Open (met name voor kmo’s) en YmpyräKS (‘CirkelKS’, een peer-to-peer netwerk van duurzame ondernemingen in midden-Finland) versterken bestaande ondernemers of zetten nieuwe bedrijven zoals Weeefiner op de kaart.
-
Door samenwerking en gerichte investeringen maken grote bedrijven de stap naar een circulair model. Jyväskylä bevordert industriële symbiose, waarbij afval of bijproducten van het ene bedrijf als grondstoffen worden gebruikt door een ander bedrijf. Zo ontstaat een gesloten kringloopsysteem. Dit is te zien bij Metsä, een innovatief papierpulpbedrijf dat nevenstromen omzet in biogas, energie en biochemicaliën.
-
Verder werkt Jyväskylä binnen het Interregproject GreenIndustrialAreas aan gecertificeerde, klimaatneutrale en circulaire bedrijventerreinen. En op het kruispunt van de energietransitie en circulaire economie, is het uitgebreide warmtenet op basis van restwarmte noemenswaardig.
2. Duurzame stadsontwikkeling
Door een volgehouden investering, deels ondersteund door het Europese CIRCWASTE project, krijgt de voormalige brownfield Kangas nabij het stadscentrum een nieuwe bestemming. De site voldoet aan alle eisen om zich te ontwikkelen tot een veerkrachtige, leefbare nieuwe buurt. Ze heeft hoge architecturale kwaliteiten, biedt ruimte voor vergroening en om samen te tuinieren, en auto’s worden er zoveel mogelijk verbannen om fietsen aan te moedigen. Duurzaam gedrag en doorgedreven afvalsortering zijn er aan de orde van de dag.
Maar niet enkel met Kangas heeft de stad een circulaire hefboom in handen. Jyväskylä heeft vastgoedactiva ter waarde van minstens 500 miljoen euro. Vastgoed- en stadsontwikkeling wordt slechts uitzonderlijk overgelaten aan marktpartijen en projectontwikkelaars. Ze wordt vooral in eigen handen genomen, met kennis van zaken en trouw aan een mooie traditie. De bejubelde modernistische ontwerper en architect Alvar Aalto maakte immers al hoogwaardige, duurzame architectuur voor ‘zijn’ Jyväskylä, lang voor de term ‘duurzaamheid’ was uitgevonden. In een volgende fase kan de wijk een living lab voor de circulaire bouweconomie worden.
Grote schoenmaat, kleine stapjes
Toch blijft er werk aan de winkel. Europese cijfers laten zien dat Finland te maken heeft met een lage circulaire materiaalgraad, een matige grondstoffenproductiviteit en een relatief hoge materialenvoetafdruk per persoon. Er zijn veel grondstofintensieve industrieën en het welvaartsniveau in het land ligt hoog. Dit geldt ook voor Jyväskylä. De materialenvoetafdruk en de CO2-uitstoot per persoon in Jyväskylä is ver boven het niveau dat op lange termijn als duurzaam wordt beschouwd. De circulaire ambities blijvend vertalen in acties is voor deze Finse voorbeeldstad de boodschap. Dat kan onder meer door strengere duurzaamheidscriteria op te nemen in aanbestedingen. De stad en autonome gemeentebedrijven zijn samen goed voor meer dan 600 miljoen euro aan uitgaven per jaar. Daarnaast kan de stad inzetten op de Green Deal Circulaire Economie die de Finse overheid voorstelt. Het verbetert de afstemming tussen bestuursniveaus en de inzet van middelen voor circulaire innovatie. Tot slot zal een volgende stap gezet kunnen worden door de capaciteit van de organisatie te vergroten. De noodzaak, de kaders voor samenwerking en de eerste succesvolle projecten zijn er. Meer afdelingsoverschrijdende samenwerking, coördinatie en een grotere politieke betrokkenheid zou de circulaire toekomst van de stad verankeren!
Volg ons
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
