Gezocht: voedingsbedrijven die de waterkringloop willen sluiten

donderdag 23 januari 2025

Om de toekomst van de Vlaamse industrie te garanderen, is toegang tot (proces-)water van hoge kwaliteit een noodzaak. Het gebruik van geavanceerde filtratietechnologieën, die ook de milieu-impact van bijvoorbeeld de voedingsindustrie verlagen, draagt daartoe bij. Het potentieel van deze innovatie wordt echter nog niet ten volle benut. Binnen de Werkagenda Waterkringlopen wordt daarom verder onderzoek naar concentraten in afvalwater gevoerd. Om de uitdagingen aan te pakken, zoekt dit COOCK+ project nog bijkomende bedrijven uit de voedingssector.

De beperkte beschikbaarheid van grondwater en de relatieve hoge kostprijs van kraanwater zorgen ervoor dat Vlaanderen vandaag al behoorlijk ver staat in waterzuivering en -hergebruik. Binnen de voedingsindustrie werd er de voorbije jaren al volop nagedacht over het gebruik van membraanfiltratie, waarbij afvalwater onder een bepaalde druk door een filter wordt geduwd. Deze techniek wordt ook wel RO of omgekeerde osmose genoemd. Het water dat uit deze filtratie komt, is geschikt voor hergebruik.

Het knelpunt blijft echter de reststroom die achterblijft na de filtratie. Met andere woorden: de massa die niet door de filter wordt geduwd. Die bevat verschillende componenten waarvan chloride en fosfor veelal de voornaamste zijn. De milieuwetgeving bepaalt dat die twee stoffen niet onbeperkt mogen worden geloosd. Bedrijven die willen investeren in waterhergebruik via membraanfiltratie worden dus geconfronteerd met een nieuw probleem, waardoor het voor hen financieel vaak niet meer interessant is.

3-jarig stappenplan

Precies voor die problematiek wil het COOCK+-project rond concentraatstromen een antwoord zoeken. “Dit is al jaren het probleem dat waterhergebruik op industriële schaal tegenhoudt”, aldus Charlotte Boeckaert, waterinnovator bij VITO Kennispunt Water, een van de partners binnen dit project. “Vandaag is er een situatie ontstaan waarbij het potentieel van de membraanfiltratie eigenlijk niet ten volle wordt benut. Dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn, vandaar het onderzoeksproject.”

Dit project is gegroeid uit de Werkagenda Waterkringlopen van Vlaanderen Circulair. De inspirator van circulaire economie in Vlaanderen gaf in eerste instantie aanleiding tot een bevraging bij voedingsbedrijven door sectorfederatie Fevia. “Voor deze sector is waterhergebruik erg interessant, omdat ze een groot waterverbruik heeft en omdat het restwater relatief veilig is in vergelijking met andere industrieën”, verduidelijkt Boeckaert. “We voelden aan dat er nog grote winst te boeken is. Daarom hebben we een consortium gevormd met Fevia en Flanders’ FOOD en wetenschappers van UGent, VITO en KWR.”

Dit partnership heeft nu een stappenplan op poten gezet. “Eerst willen we inzicht krijgen in de samenstelling van de concentraatstromen binnen een aantal deelsectoren van de voedingswereld. Daarna zullen we labotesten en een piloottest uitvoeren voor chloride- en fosforverwijdering, respectievelijk via elektrodialyse en adsorptie. Voor beide technieken zullen we daarop ook de technisch-economische haalbaarheid berekenen en een duurzaamheidsanalyse uitvoeren. We zijn er ons zeer goed van bewust dat dit finaal een economisch verhaal is. Daar zit momenteel ook net de lacune, want er is te weinig zicht op de kostprijs”, klinkt het bij Boeckaert.

Het project hoopt in september 2025 uit de startblokken te kunnen schieten en zal in principe drie jaar lopen.

 

Pepsico Veurne

 

“Het is in ons voordeel als nog extra bedrijven uit zowel de voeding als uit andere sectoren op de kar zouden willen springen. Hierdoor verhoogt immers de representativiteit, wat erg belangrijk is om te kunnen opschalen.”

Charlotte Boeckaert, waterinnovator bij VITO Kennispunt Water

Vliegwiel voor nog meer innovatie en hergebruik

Delino

Dit onderzoeksproject vormt de opstap naar een veel breder verhaal. Charlotte Boeckaert: “Op termijn moet er gezocht worden naar manieren om de aanwezige fosfor en chloride, eenmaal uitgezuiverd uit de reststromen, opnieuw te gaan hergebruiken. Een interessante piste voor chloride is om zouten om te zetten tot zuren en basen. Die kunnen op hun beurt dan weer gebruikt worden om de membranen te reinigen. Kortom, we hopen met de afvalstroom een product te maken dat door het bedrijf ter plaatse opnieuw gebruikt kan worden.”

Als ook dit op schaal zou kunnen komen, kan een nieuwe markt ontstaan. Vanuit de industrie is hier zeker interesse voor, omdat het de Europese onafhankelijkheid zou vergroten. Vandaag moeten we fosfor bijvoorbeeld importeren. “Dit toont aan dat ons project echt een vliegwiel kan vormen voor meer innovatie in waterhergebruik. Bedrijven die dit verhaal willen ondersteunen, werken rechtstreeks mee aan de verdere uitbouw van Vlaanderen als pionierende regio op het vlak van circulariteit”, besluit Boeckaert.

Interesse om deel te nemen aan dit project?

Neem dan contact op met Charlotte Boeckaert van het VITO Kennispunt Water: charlotte.boeckaert@vito.be of met Ruth Verstraete van Flanders’ FOOD ruth.verstraete@flandersfood.com .

Deel dit artikel

CATEGORIEEN

Actua