Europees Parlement wil volledig circulaire economie tegen 2050

vrijdag 26 februari 2021

Het Europees Parlement heeft woensdag met ruime meerderheid een resolutie aangenomen om een volledig circulaire economie te bereiken tegen 2050. ‘Dat is nodig om deze crisis te boven te komen’, klinkt het. De aanbevelingen zijn een aanvulling op het eerdere actieplan van de Europese Commissie. We maakten een overzicht.

De Europese economie moet tegen 2050 volledig circulair zijn. Die ambitie heeft het Europees Parlement gisteren met ruime meerderheid omarmd met een nieuwe resolutie. De resolutie vormt het antwoord van het parlement op het actieplan dat de Commissie in maart vorig jaar presenteerde. De doelstelling wordt breed gedragen. 574 parlementsleden schaarden zich achter de tekst, 22 stemden tegen en 95 onthielden zich.

De Europarlementariërs benadrukken dat er bindende doelen voor 2030 nodig zijn op het gebied van materiaalgebruik en onze consumptie-voetafdruk. Hiermee moet de hele levenscyclus van elke productcategorie op de EU-markt worden gedekt. De leden roepen de Commissie op tot productspecifieke en/of sectorspecifieke bindende doelstellingen voor het gehalte aan gerecycleerd materiaal in producten.

 

Het Parlement spoort de Commissie aan om in 2021 met nieuwe wetgeving te komen, door de Ecodesign-richtlijn te verbreden, waardoor het ook niet-energiegerelateerde producten omvat. Dit moet productspecifieke standaarden zetten, zodat producten op de EU-markt goed werken, duurzaam, herbruikbaar, makkelijk te repareren, gifvrij zijn, geüpdatet of gerecycled kunnen worden, gerecyclede materialen bevatten en grondstof- en energie-efficiënt zijn.

In het plenaire debat benadrukten de leden dat de doelen van de Europese Green Deal alleen te bereiken zijn via een circulaire economie. Dit creëert nieuwe banen en kansen. Bestaande wetgeving over afval moet geïmplementeerd worden en verdere maatregelen zijn nodig voor belangrijke sectoren en producten, zoals textiel, plastics, verpakkingen en elektronica. Kijk het hele debat hier terug.

De resolutie leest als een complete samenvatting (in 132 punten) van wat ons als maatschappij te doen staat om een circulaire economie op dreef te krijgen. We geven een overzicht.

Herstel
Herstelbaarheid en herbruikbaarheid van elektronica moet de norm worden.

1. Algemeen

  • De resolutie steekt van wal met een steunverklaring aan het adres van de Europese Commissie voor haar eerdere actieplan. Het Europees Parlement benadrukt dat de circulaire economie (CE) van wezenlijk belang is om de totale milieuvoetafdrukken van de Europese productie en consumptie te verminderen, de grenzen van de planeet in acht te nemen en de menselijke gezondheid te beschermen, terwijl tegelijkertijd een concurrerende en innovatieve economie wordt gegarandeerd. De CE kan ook oplossingen bieden om waardeketens minder kwestbaar en veerkrachtiger te maken. Die kwetsbaarheid komt extra sterk aan het licht in de huidige COVID-19-crisis. De resolutie roept op om het actieplan onverminderd te ontplooien.
  • Het parlement herinnert eraan hoe de EU haar enorme economische macht kan aanwenden om CE (mondiaal) een boost te geven.
  • De resolutie benadrukt dat groei geheel moet worden losgekoppeld van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en dat de Commissie wetenschappelijk onderbouwde, bindende EU-doelstellingen moet voorstellen, met indicatoren en een monitoringkader. Ook moeten de linken tussen CE en de bestrijding van klimaatverandering wetenschappelijk gemeten worden.
  • Digitale technologie, artificiële intelligentie en data zijn versnellers van de CE en moeten in dat kader de nodige impulsen krijgen.
  • Overbodige administratieve en juridische belemmeringen moeten weggewerkt worden, regelgeving moet CE-innovatie bevorderen en certificeren. Marktverstorende subsidies moeten afgeschaft worden.
  • De industrie moet als belanghebbende bij de transitie betrokken worden. Individuele ondernemingen moeten we aanmoedigen om eigen transitieplannen op te stellen. In dat kader kunnen publiek-private partnerschappen (zoals Vlaanderen Circulair, nvdr.) de zaken vooruit helpen.
  • Biomimetica (biomimicry) moet ook de nodige aandacht krijgen: we kunnen lessen trekken uit de natuur voor beter ontwerp en betere processen.
  • De Comissie moet voldoende mensen en middelen inzetten op de CE om de transitie en het actieplan waar te maken.

2. Specifiek

Na bovenstaande algemene aanbevelingen zoomt de resolutie in op specifieke domeinen binnen de circulaire economie:

  1. Duuzame producten: ecodesign versterken; veiligheid, circulaire productnormering en -certificering voorop stellen; inzetten op herstelbaarheid en consumenteninformatie; overheidsopdrachten gebruiken als hefboom; duidelijke definities en normen voor recyclage vastleggen; onderzoek en innovatie financieren; meer samenhang in het beleid creëren.
  2. Elektronica en ICT: focussen op herbruikbaarheid, inzamelcapaciteit, meer ecodesign, consumenteninformatie en gecontroleerde recyclage.
  3. Batterijen en voertuigen: een eerlijke, duurzame, en circulaire waardeketen voor zowel productie als afdanking, een betere recyclage binnen de EU, hergebruik stimuleren bij de verwerking van autowrakken.
  4. Verpakkingen: ambitieuze beleidsdoelen en maatregelen om verpakkingsafval te verminderen, herbruikbare en beter ontworpen verpakkingen bevorderen (op een (voedsel)veilige manier), ook met name in de e-commerce; de mogelijkheden voor compatibele nationale statiegeldregelingen ondersteunen en onderzoeken.
  5. Kunststoffen: aansturen op andere business modellen die duurzamere consumptie mogelijk maken, de strijd met microplastics op een omvattende manier aangaan, single use-producten zoveel mogelijk vervangen door ecologische alternatieven, biobased en biodegradeerbare materialen correct inzetten, transparantie creëren in de waardeketen en de producentenverantwoordelijkheid uitbreiden.
  6. Textiel: werken aan een transparante sector, met ook extra oog voor werkomstandigheden, en gelijkaardige aanbevelingen als bij duurzame producten (punt 1).
  7. Constructie en gebouwen: aandacht voor mogelijke milieuwinsten van hergebruik i.p.v. sloop van gebouwen, minimumeisen voor milieuprestaties van gebouwen, (traceerbare) streefcijfers voor hergebruik en recyclage herzien of opnemen, maatregelen voor kwalitatief hoogstaande bouwplanning, eisen stellen rond aanpasbaarheid of moduleerbaarheid aan de renovatiesector.
  8. Levensmiddelen, water en nutriënten: het uitgestippelde beleid tegen o.a. voedselverlies, zoals vastgelegd in de strategie 'van boer tot bord' ontplooien, de nutriëntenkringloop in de landbouw beter sluiten, waterkringlopen veilig sluiten, de toegang tot water voor iedereen verbeteren, slim/verantwoord omgaan met bioafval en biomaterialen, strategieën voor de bio-economie en biodiversiteit uitvoeren.
  9. Afval: gaan voor afvalvermindering met nieuwe streefcijfers, afvaldoelen van lidstaten opvolgen, het gebruik van recycled content stimuleren, circulaire business modellen ondersteunen, afvaltransport slim reguleren, afstappen van storten van afval en verbranding tot een minimum beperken, gescheiden afvalinzameling bevorderen, betere statistieken, industriële symbiose opschalen.
  10. Haalbaar maken voor mensen, regio's en steden: oprichting van regionale circulaire knooppunten te stimuleren, aandacht voor jobs (in o.a. herstelactiviteiten) en vorming voor de CE, lokale besturen en burgers informeren.
  11. Mondiaal leiderschap: schadelijke export van afval buiten de EU tegengaan, gelijke concurrentievoorwaarden creëren voor secundaire grondstoffen en circulaire oplossingen, verantwoordelijkheid opnemen voor uitstoot en afval die de EU elders in de wereld creëert door de eigen consumptie, diplomatiek leiderschap opnemen voor de CE (o.a. in handelsrelaties).

En Vlaanderen?

Ook in Vlaanderen staat het beleid niet stil. In het regeerakkoord 2019-2024 van de Vlaamse regering komt de circulaire economie ruim aan bod. Vlaanderen streeft naar een maximale circulaire economie en legt daarbij sterk nadruk op partnerschap tussen bedrijven, kennisinstellingen, middenveld en overheden en wil voldoende ruimte voor experimenten bieden. Circulaire economie zit als thema verweven in beleidsmaatregelen van heel wat beleidsomeinen: landbouw, voeding, economie, milieu, omgeving... Ministers Crevits en Demir gaven daarom begin 2021 een extra boost aan Vlaanderen Circulair.

Deel dit artikel

CATEGORIEEN

Actua