Bouwen op/aan gezonde bodem

Samen strijden tegen bodemdegradatie

Onze bodem vervult een heel aantal belangrijke economische, maatschappelijke en ecologische functies, genaamd ecosysteemdiensten: voedsel- en biomassaproductie, bron van grondstoffen, waterhuishouding, habitat voor dieren en planten … Als de bodem in staat is al die ecosysteemdiensten te vervullen, mogen we spreken van een gezonde bodem.

Een gezonde bodem speelt ook een belangrijke rol in de circulaire economie, want om onze bodem gezond te houden, moeten we er duurzaam mee omspringen. Dat is bijvoorbeeld uiterst belangrijk in het kader van bouw- en infrastructuurprojecten en kan niet zonder een goede samenwerking van de verschillende betrokken actoren. Zij moeten zich te allen tijde bewust zijn van de impact van hun activiteiten op de uiteindelijke kwaliteit van de bodem.

Met het project Bouwen op/aan gezonde bodem ging Immoterrae op zoek naar de belangrijkste bedreigingen voor de bodem als gevolg van bouw- en infrastructuurwerken. Daarnaast willen we de verschillende stakeholders bewust maken van het belang van een gezonde bodem en concrete oplossingen aanreiken om bodemzorg te integreren in de uitvoering van grondwerken.

Wij denken dat via een multidisciplinaire aanpak elke schakel in de keten zijn waardevolle bijdrage kan leveren en we kunnen voorkomen dat de verschillende (onder)aannemers elkaar tegenwerken. Zo kunnen opdrachtgevers al van in de ontwerpfase concrete maatregelen opnemen in het lastenboek. Evengoed is het belangrijk om de ‘ontvangers’ van de grondoverschotten nauwer te betrekken en niet enkel te focussen op het terrein waar gronden vrijkomen.

Download pdf bestand

Immoterrae

Partners Grondbank vzw, Vlaamse Confederatie Bouw, Vlaco vzw, Agro Energiek bvba, GLDC Bvba

Sectoren

BELANGRIJKSTE
RESULTATEN

  1. Via verschillende sensibiliseringsfiches met bondige informatie over het belang en de voordelen van bodemzorg willen we betrokkenen bewust maken van de problematiek, hen motiveren actie te ondernemen en hen vervolgens naar de juiste en meer gedetailleerde informatie leiden.
  2. We maakten factsheets met meer gedetailleerde informatie rond specifieke thema’s binnen de bodemzorg, zoals ‘Japanse duizendknoop en grondverzet’ (om verdere verspreiding te vermijden), ‘bodemverdichting’ (over de negatieve impact en mogelijke preventiemaatregelen) …
  3. We creëerden leidraden op maat van specifieke doelgroepen binnen de sector, met daarin de nodige aandacht voor bodemzorgprincipes, bijvoorbeeld de ‘leidraad bouwheren’.
  4. Via een webinar brachten we verschillende betrokken stakeholders samen rond het thema. Dit initiatief werd door de sector erg geapprecieerd en bezorgde ons veel positieve feedback en vraag naar meer.

BELANGRIJKSTE
GELEERDE LESSEN

  1. Dit project toont aan dat bodemzorg een complex onderwerp is waar verschillende betrokken partijen uit de sector weinig vertrouwd mee zijn. Het is belangrijk om dit thema de komende jaren op te delen in verschillende deelaspecten en om te zetten in behapbare informatie voor het doelpubliek.
  2. Willen we het thema bodemzorg verankeren in de werkprocessen van aannemers, dan zullen bestekken daarover duidelijke criteria en richtlijnen moeten bevatten. Publieke opdrachtgevers kunnen hier een voorbeeldfunctie vervullen, gesteund door een goed beleid.
  3. Bodemzorg vereist een ruimere kijk op bodemmaterialen. Het technisch verslag is een nuttige tool om uitgebreidere informatie te verzamelen over verschillende toepassingsmogelijkheden. Er is een belangrijke rol weggelegd voor bodembeheerorganisaties om die data te verzamelen.
  4. Ook afnemers moeten duidelijk aangeven aan welke eigenschappen het bodemmateriaal moet voldoen. De uitdaging hierbij zal zijn om aanbod- en vraagzijde te laten overeenkomen.

WAT BRENGT
DE TOEKOMST?

De webinar in november 2020 was met meer dan 180 deelnemers zeker geen eindpunt. Veel deelnemers werken momenteel een aantal actiepunten uit om de resultaten van het project verder in de praktijk om te zetten, zoals het organiseren van opleidingen of het schrijven van typeposten m.b.t. bodemzorg.